Z katalogu wystawy
WIBITNI SZCZECINIANIE
w Zamku Książąt Pomorskich
w Szczecinie
JAN PAPUGA (1915-1974)
Urodził się 16 lutego 1915 r. we wsi Zbyszek w powiecie Piotrków Trybunalski. Dzieciństwo spędził w Łodzi i tutaj ukończył sześć klas szkoły powszechnej. Potem pracował jako robotnik. W r. 1935 wstąpił do Dywizjonu Lotniczego w Pucku, potem do Podoficerskiej Szkoły Lotniczej w Sadkowie koło Radomia. Z Pucka został usunięty za przynależność do organizacji komunistycznych. Pływał następnie we flocie handlowej i rybackiej. Wybuch wojny zastał go w Góteborgu. Tu zszedł na ląd i pozostał w Szwecji. Pływał pod obcymi banderami. W drugiej połowie 1942 r. zamustrował na statki polskie („Lublin”, „Bałtyk”), na których pływał w konwojach do USA i Kanady do końca r. 1943. Lata 1944-1945 spędził w Londynie. Należał do organizacji „Jedność i Czyn”. Debiutował na łamach nowojorskiego „Nowego Świata” w 1942 r. jako prozaik. Publikował również w londyńskiej „Nowej Polsce”. Pod koniec 1946 r. przybył do Szczecina.
Wydawnictwo „Polskie Pismo i Książka” wznowiło jego londyński „Najpiękniejszy rejs” pod zmienionym tytułem „Szczury morskie”. Publikował w „Dzienniku Bałtyckim”, „Kuźnicy”, „Polsce Zbrojnej”, „Wietrze od Morza”, „Twórczości”. Został wysoko oceniony przez Nałkowską i Iwaszkiewicza. Jego opowiadanie umieszczono w tomie pt. „Literatura na emigracji. Antologia „Nowej Polski”, która ukazała się w opracowaniu Antoniego Słonimskiego. W 1949r. otrzymał Nagrodę Literacką Miasta Szczecina za całokształt twórczości. W tym samym roku ukończył powieść „Czterech z Albatrosa”, której nie udało mu się opublikować. W latach 1951 -1952 odbył rejs statkiem do Chin, po czym – ze względu na polityczny skandal, jaki wywołał — otrzymał zakaz pływania. Odebrano mu legitymację PZPR, o zwrot książeczki żeglarskiej zabiegał jeszcze bardzo długo, aż do r. 1956. W 1958 r. pływał na statku bandery fińskiej. W 1965 r. wydał tom opowiadań „Guadalajara!, Guadalajara!”. W roku następnym wypłynął do Afryki. Zamierzał przejść ten kraj na piechotę. Zamiar ten zakończył się pobytem w więzieniu w Kamerunie. Swoje przeżycia opisał w książce „Papierowa dżungla”. W1969 r. ukazał się zbiór jego opowiadań „Rio Papagaio”.
Ostatnią podróż odbył do NRD w 1973 r. Zmarł 2 stycznia 1974r. Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Centralnym.